HOE KIES JIJ JE INSTRUCTEUR?
In de afgelopen 35 jaar dat ik les geef in Jeet Kune Do krijg ik geregeld de vraag over hoe iemand nou een goede instructeur (sifu, sensei, kru, Guro, Sabeom, Mestre e.d. ) kiest voor zijn of haar martial arts. Ik heb ik de loop der jaren een aantal blogs en artikelen over geschreven. Jeet Kune Do instructeurs zijn er niet zo veel in Nederland. Die zijn er zeker wel, maar er is ook een aantal dat geen les meer geeft of zich alleen maar toespitst op kleine groepen en/of privélessen. Ik zelf ben daar ook één van. Ik gaf in de jaren ’90 t/m ’10 drie keer in de week groepslessen en op twee lokaties en daarnaast nog extra trainingen, workshops en zomerkampen. Nu, anno 2025, alleen nog privéles of max. 4 mensen in de les. Heerlijk. Wel goed om nog eens aan te geven hoe je een goede instructeur kiest. Laat ik hiervoor de richtlijnen uit 2009 van de Bruce Lee Foundation erbij pakken. Deze richtlijnen zijn natuurlijk in elke Martial Arts toe te passen. Of je nu gaat kickboksen, jiu-jitsu, capoeira, karate, judo, krav maga, systema, kendo, kempo, aiki-jitsu, nunchaku of wat dan ook.
Het kan moeilijk zijn om een Jeet Kune Do-instructeur te vinden, en als je er een vindt, hoe weet je dan of hij een goede instructeur is? De wereld van Jeet Kune Do is vaak verwarrend geweest door mensen die willen profiteren van de naam van Bruce Lee, discussies over concepten versus origineel JKD, en vragen of Jeet Kune Do überhaupt een vechtkunst is of gewoon MMA met een vleugje filosofie. Door deze verwarring is het lastig geweest om een lijst op te stellen met instructeurs die aan alle noodzakelijke criteria voldoen, vooral omdat er veel discussie is over wat die criteria precies zijn.
We zijn van mening dat een JKD-instructeur over verschillende kwaliteiten moet beschikken. De eerste categorie bestaat uit technische/fysieke kwaliteiten. Deze kwaliteiten hebben betrekking op het vaardigheidsniveau van de instructeur. Dit zijn kwaliteiten die direct betrekking hebben op de school van de instructeur, de organisatiestructuur, het certificeringsproces en dergelijke. Oh enneh, ga ook op je intuïtie af. Hoe is de sfeer in de groep? Leerlingen onderling? Voelt het niet goed, bedank direct en vertrek.
Technische/Fysieke Kwaliteiten
Afstamming (Lineage)
Heeft jouw instructeur een directe lijn naar een eerste of tweede generatie JKD-instructeur? Met andere woorden, heeft hij gedurende lange tijd getraind bij een of meerdere originele studenten van Bruce Lee of bij tweede generatie studenten? Dit is belangrijk, omdat het een manier is om zeker te weten dat je instructeur kennis heeft opgedaan uit ervaring en niet alleen uit boeken en films. Als je alleen bewegingen leert die Bruce Lee in films uitvoerde, moet je je zorgen maken. Die bewegingen waren voornamelijk bedoeld voor entertainment en niet noodzakelijk relevant voor daadwerkelijke gevechten of JKD. Ook moet je voorzichtig zijn als de enige bewijsstukken van zijn training seminar-certificaten zijn. De meeste seminars duren slechts een of twee dagen en zijn niet voldoende voor het behalen van een niveau van meesterschap of instructeurscertificering. Een instructeur moet een aanzienlijke tijd direct hebben getraind onder een instructeur met directe lijn naar Bruce Lee om gecertificeerd te worden.
Basistechnieken (Core Techniques)
Heeft jouw instructeur een stevige beheersing en een vaardige uitvoering van de basistechnieken van JKD? Eén manier om dit te beoordelen is, zoals eerder genoemd, door de boeken van Bruce Lee door te nemen. Weet hij waar hij het over heeft? Werken zijn technieken? Hebben ze een solide wetenschappelijke en fysieke onderbouwing die aan jou kan worden gedemonstreerd?
Filosofische Inhoud (Philosophical Content)
Kent jouw instructeur de fundamentele filosofieën van Bruce Lee en kan hij deze duidelijk en goed uitleggen? Kan hij de filosofie direct koppelen aan de fysieke technieken? Heeft de instructeur wel eens een artikel geschreven in een vakblad? Weet hij waar hij het over heeft?
Fysieke Fitheid (Physical Fitness)
Heeft jouw instructeur een redelijk niveau van fysieke fitheid? Een dikke instructeur kan in mijn ogen niet verkondigen dat hij de richtlijnen van de Martial Arts naleeft. Kan hij de bewegingen nauwkeurig en correct uitvoeren? Als hij dit niet kan (bijvoorbeeld vanwege leeftijd of verminderde conditie), heeft hij dan een assistent die dit wel kan? (Opmerking: Veel van de originele leerlingen van Jeet Kune Do zijn nu ouder, maar dit maakt hun kennis of instructie niet minder waardevol. Door assistenten in te zetten, kan de techniek nog steeds helder en effectief worden overgedragen.) Zo heb ik heel veel waardevolle kennis gekregen van Leo T. Fong die destijds een 90+er was.
Lesmateriaal (Teaching Materials)
Heeft jouw instructeur een methodologie voor het overbrengen van zijn lessen? Bouwen de lessen op elkaar voort? Zorgt de instructeur ervoor dat je een bepaalde beheersing van het materiaal hebt voordat je verdergaat naar iets nieuws? Citeert de instructeur direct uit Bruce Lee’s werken in zijn lesmethoden? (Dit is belangrijk voor studenten die zeker willen weten dat ze voldoende filosofie leren in combinatie met fysieke technieken.)
Certificering (Certification)
Hoe lang duurt het om door de niveaus heen te gaan die de instructeur heeft opgesteld, en hoe lang duurt het voordat iemand een gecertificeerd instructeur wordt? Dit is natuurlijk afhankelijk van de instructeur, maar je zou geen certificering mogen krijgen in een weekend, een week, een maand of zelfs een jaar.
Een instructeur die geeft om wat hij doorgeeft, wil er zeker van zijn dat jij een solide basis hebt en in staat bent om zelfverzekerd te presteren in gevechten, zodat je technieken direct beschikbaar zijn als je ze nodig hebt. Er mag geen directe correlatie zijn tussen het bedrag dat je betaalt en de tijd die het kost om door de niveaus heen te gaan of een certificaat te behalen. Certificering moet gebaseerd zijn op vaardigheid, vertrouwen en begrip. Zo waren er destijds 9 levels te behalen binnen het JKD. Alles hierboven is een commercieel dingetje.
Individuele Aandacht (Individual Attention)
Bruce Lee geloofde dat klassen niet te groot moeten zijn (een andere reden waarom seminars niet de beste leeromgeving zijn) en dat individuele aandacht moet worden gegeven aan elke student tijdens de les of in privélessen, zodat de student zich echt kan ontwikkelen en groeien. Geeft jouw instructeur persoonlijke feedback tijdens de lessen? Heeft hij/zij tijd om privé met jou te werken als dat nodig is?
Transparantie (Transparency)
Is jouw instructeur eerlijk en transparant over zijn afstamming en training? Is hij duidelijk over wat hij JKD noemt als afkomstig van Bruce Lee versus wat hij zelf heeft ontwikkeld? Staat hij open voor vragen over zijn achtergrond en lesmateriaal? Heerst er een gevoel van verantwoordelijkheid, goede communicatie, eerlijkheid en respect binnen de school? Is er een goed Nederlands handboek en overzichtelijk welke technische- en filosofische kennis er nodig is binnen de ranks, certificering en dergelijke? Moet je daar voor betalen, dan is dat in mijn ogen niet nodig en raar te noemen.
Ethiek (Ethics)
Enorm belangrijk is de ethiek. Wat is de uitstraling van jouw instructeur of dat van zijn/haar assistenten? Kleineert jouw instructeur andere instructeurs en hun methodes tijdens lessen, in zijn lesmateriaal of op zijn website? Hanteert jouw instructeur een uitsluitingsbeleid in plaats van een inclusiebeleid binnen de Jeet Kune Do-familie? Moedigt hij negatieve gevoelens bij studenten aan over andere beoefenaars en vraagt hij studenten om deel te nemen aan negatieve campagnes tegen andere instructeurs?
De Bruce Lee Foundation gelooft dat negatief gedrag zoals dit alleen maar schade toebrengt aan de gemeenschap en een negatieve mindset creëert bij de mensen die erbij betrokken zijn.
Kunnen wij je helpen?
Wij – Bruce Lee . NL – staat in contact met de meeste Jun Fan Jeet Kune Do instructeurs. Stel gerust je vragen aan ons en of als je twijfelt, laat het ons weten. Lees gerust ons artikel “Jeet Kune Do in Nederland”. Al zijn we wellicht niet altijd up-to-date over de nieuwe leerlingen die deze scholen voort. We horen graag van jou. Mail, app, bel of wat dan ook.
